زندگی نامه اجمالی

در سال 1358 وارد حوزه علمیه کاشمر شدم. در مهر سال 1359به حوزه علمیه یزد رفتم و پس از سه سال تحصیل در آنجا و خواندن دروس مقدمات و معالم و مختصر المعانى، سال 1362 در مهرماه وارد حوزه علمیه قم شدم و در مدرسه الهادی مرحوم آیة الله گلپایگانی مشغول به تحصیل شدم و به ترتیب دروس فقه و اصول را در حوزه قم خواندم. در سال 1367درس خارج را شروع کردم. درسهای فقه و اصول را نزد آقایان نکونام، مدنى، کریمى، نظری، میانجى، عندلیب شیرازى، اعتمادی، بنی فضل و ستوده خواندم. درس خارج اصول را نخست در درس خارج اصول آیة الله صانعی حاضر شدم و سپس درس خارج اصول آیة الله سبحانی و درس خارج فقه را نزد آیة الله مکارم شیرازی حاضر می شدم. در سال 1368 از طریق کنکور سراسری در دانشکده الهیات دانشگاه تهران قبول شدم و هر هفته دو روز به تهران می رفتم تا در سال 1372لیسانس تاریخ تمدن ملل اسلامی را گرفتم و همان سال فوق لیسانس همان رشته را قبول شدم و در شهریور 1375از این سطح فارغ التحصیل شدم و همان سال در همان رشته و همان دانشکده دکتری قبول شدم که مع الاسف هنوز رساله دکتری را دفاع نکرده ام. از سال 1374 همزمان با تحصیل در معاونت فرهنگی دفتر تبلیغات واحد پژوهش به پژوهش مشغول شدم و مدت دو سال هم مدیر این واحد بودم از سال 1378 با قسمت دائرة المعارف قرآن کریم دفتر تبلیغات همکاری می کردم تا سال1382.از سال 1380در واحد سیره و تاریخ اهل بیت سیره دفتر تبلیغات همکاری را شروع کردم و دو سال مدیر گروه سیره اهل بیت (ع) بودم تا سال 1382. و تاکنون هم عضو شورای پژوهش این واحد هستم. از سال 1379 تدریس در مرکز جهانی علوم را آغاز کردم و سال 1381 جزء هیأت علمی آن مرکز شدم و از اسفند سال 1382 تا کنون معاون پژوهش مدرسه عالی امام خمینی (ره) از مدارس تحت پوشش این مرکز هستم و فعالیتم ادامه دارد. در مراکزی مانند مرکز جهانى، مرکز مهدویت، مؤسسه امام خمینى(ره)، باقر العلوم(ع)، مرکز تخصصی تاریخ اسلام حوزه علمیه قم، دانشگاه تهران و دانشگاه آزاد تدریس داشته‌ام.

رزومه علمی

                              سرگذشتنامه

1- کودکی و نوجوانی

نامم محمد الله اکبری بندقرایی است. نام پدرم ابراهیم بن ذبیح الله و نام مادرم فاطمه معصومه بنت عبد اللطیف است. در 14 شهریور سال 1342 ( طبق شناسنامه ) در روستای بندقراء از توابع شهرستان کاشمر در استان خراسان رضوی زاده شدم. دوران کودکی و نوجوانی من در همان روستا گذشت. در سن چهار سالگی برای آموختن قرآن به مکتبخانة ملا عبد الله در روستا رفتم و پیش از سن مدرسه قرآن و چند کتاب فارسی از جمله طوفان البکاء جوهری و خزینه الاشعار و خزائن الاشعار و عین الحیاه علامه مجلسی ( این آخری از حد فهم من بالاتر بود ولی چون پدرم آن را داشت باید می­آموختم ) را پیش از سن دبستان آموختم. سپس در همان روستا دورة ابتدایی را تمام  کردم اما پدرم اجازه نداد تا من در مدارس راهنمایی شهر کاشمر ادامة تحصیل دهم؛ به این استدلال که من تا کنون یک بچه­ی مسلمان تربیت کرده­ام و اگر برای ادامة تحصیل به شهر برود در محیط فاسد شهر او هم فاسد خواهد شد و شرابخوار و قمار باز از کار در خواهد آمد. با این حال اصرار داشت من به تحصیل علوم دینی بپردازم و چون سن من کم بود ناگزیر حدود پنج سال ترک تحصیل کرده به قالی بافی مشغول شدم.  پس از چند بار مراجعه به مدرسة حاج سلطان العلمای کاشمر و ممانعت مسؤلین از پذیرش من (به دلیل کمی سن) سر انجام در 28 فروردین 1358 و در سن حدود 15 سالگی در این مدرسه به تحصیل مشغول شدم.

2-              دوران جوانی و طلبگی

  مدت یک سال و اندی در آن مدرسه درس خواندم و نصاب الصبیان و شرح امثله و صرف میر را نزد اساتید محترم شیخ جلیل جراثیمی و احمدی و معینی آموختم. در شهریور سال 1359 و در شب آغاز جنگ تحمیلی عراق علیه ایران برای ادامة تحصیل همراه 15 نفر از دیگر طلاب کاشمری به شهر یزد رفتم.

هجرت به کویر

 در مدت سه سال اقامت در یزد، دروس نحو چون آنموزج و هدایه و صمدیه و سیوطی و مغنی را نزد اساتید معزز صمدی و عجمین و یوسفی و مفیدی و دروس معانی و بیان چون مختصر المعانی را نزد استاد نکونام و دروس اصول چون معالم الاصول را نزد استاد ؟ و پاره­ای احکام عملی نزد دیگر اساتید آموختم. در مدت سه سال هفته­ای یک جلسه نیز درس اخلاق استاد علومی می­رفتم. در تابستان 1362 نیز بخشی از جامع السعادات را در شهر تفت از توابع یزد نزد امام جمعة آن شهر حجت الاسلام حسنعلی آموختم. مدتی نیز در کلاس نهج البلاغة حجت الاسلام محمد حسین بهجتی (شفق ) که هفته­ای یک بار تشکیل می­شد، شرکت کردم. خدای منان همه­شان را پاداش بی حد و حصر دهاد.

 هجرت به قم

در تابستان 1362 پس از شرکت در امتحان ورودی حوزة علمیة قم برای ادامة تحصیل معارف اهل بیت به این شهر آمدم و در مدرسة الهادی مرحوم حضرت آیه الله گلپایگانی به آموختن ادامه دادم. در مدت دو سال در این مدرسه لمعتین را نزد اساتید گرامی نکونام و جهرمی و جورابچی و اصول فقه را نزد اساتید معزز روشن و عالمی و بدایه الحکمه را نزد استاد عالمی آموختم. سپس به دروس آزاد حوزه راه یافتم و رسائل را نزد استاد اعتمادی و مکاسب را نزد اساتید محترم عندلیب شیرازی(مکاسب محرمه )، نظری­منفرد (بیع) و موسوی تبریزی( خیارات) و کفایتین را نزد اساتید گرانقدر بنی­فضل و ستوده تلمذ کاردم. این همه در فاصلة سالهای 1364 تا 1368 بود. همزمان مدتی در درس تفسیر آیه الله جوادی آملی حضور یافتم.

درس خارج

پس از اتمام سطوح عالی حدود پنج سال  در دروس خارج اصول آیه الله صانعی و آیه الله سبحانی ( هردو یک دورة کامل اصول) و مدت شش سال در درس خارج فقه آیه الله مکارم شیرازی شرکت کردم.

دروس جدید تا دانشگاه

از سال 1360تا 1367 همزمان با تحصیل علوم حوزوی درس­های جدید راهنمایی و دبیرستان را نیز به صورت متفرقه ادامه دادم و دیپلم گرفتم. در سال 68 در کنکور سراسری شرکت کردم و در دانشگاه تهران دانشکدة الهیات و معارف اسلامی قبول شدم و همزمان با درس خارج حوزه در دانشگاه نیز درس می­خواندم. در سال 1372 لیسانس تاریخ تمدن و ملل اسلامی و در سال 1375 فوق لیسانس همان رشته را به پایان بردم و رسالة کارشناسی ارشد خود را با عنوان عباسیان از بعثت تا خلافت در شهریور آن سال دفاع کردم. همان سال در دورة دکتری همان رشته با کسب رتبة اول قبول شدم و تمام واحد­های درسی دورة دکتری را گذراندم و در امتحان جامع قبول شدم و موضوع رسالة دکتری خود را با عنوان تاریخ­نگری و تاریخ­نگاری مسکویه تا اوایل سال 1381به تصویب رساندم. زان پس به دلیل احتمال جدی ( البته در نطر من قطعی بود و یک سال و نیم بعد معلوم شد که تشخیص درست نبوده­است ) ابتلا به یک بیماری صعب العلاج کار رساله را رها کردم. و بعد دوباره پیگیری کردم و کار را از سر گرفتم ولی از آن­جا که احتمال نمی­دادم دانشجوی دکتری از ادامة تحصیل محروم شود، کار را جدی نگرفتم و وقتی جدی شدم که از ادامة تحصیل محروم شده­بودم. اصرار و چند بار نامه نگاری من به مسؤل تحصیلات تکمیلی دانشگاه تهران و وزیر علوم هم سودی نبخشید و فرصت اتمام رساله از دست رفت و دکتری من ناتمام ماند. سزد که خردمندان از این تجربه پند گیرند.

در سال 1390 در آزمون ورودی دکتری رشته تمدن اسلامی جامعه المصطفی پذیرفته شدم. درسهای از ترم دوم 1390-91 شروع می شود. هر تعداد از واحدهای گذرانده من در دانشگاه تهران پذیرفته شود جایگزین خواهد شد و باقیمانده را باید بگذرانم. از این ترم من دانشجوی دکتری به شمار خواهم بود. تا این بار تقدیر چه رقم زند.

  فعالیت­های علمی پژوهشی

1-   پژوهشگر و عضو پژوهشی واحد پژوهش معاونت فرهنگی – هنری دفتر تبلیغات اسلامی حوزة علمیة قم به مدت چهار سال؛ از سال 1374 تا 1378. تحقیق در بارة وضعیت مجسمه سازی و نقاشی در تاریخ اسلام. دو سال از این چهار سال مدیر این واحد بوده­ام. نتیجة آن یک جلد کتاب شد.

2-   عضو گروه تاریخ و اعلام دائره المعارف قرآن کریم، از مجموعة مرکز فرهنگ و قرآن دفتر تبلیغات اسلامی حوزة علمیة قم از تاریخ 1378 تا کنون. فعالیت در این گروه به شرح زیر بوده­است:

الف- نوشتن مقالات تاریخی – قرآنی دائره المعارف.

ب- ارزشیاب محتوایی مقالات به صورت انفرادی.

ج- ارزیابی محتوایی مقالات در جلسة گروه به صورت جمعی.

د- از سال 1384 به بعد به عنوان مشاور علمی دائره المعارف.

ج- از 1386 به این ناظر پروژه مقالات این گروه بوده ام

3- پژوهشگر و عضو گروه ده نفرة پژوهشی پروژة ملی – کشوری « آموزش و پرورش در ایران از آغاز تا عهد قاجار» به مدت یک سال. از 1376تا 1377. طراح و مدیر و مجری این پروژه استاد من مرحوم دکتر سید نور الله کسایی بود و هزینة آن از طرف دولت تامین می­شد و به دلیل عدم تامین هزینه از سوی دولت این پروژه متوقف شد. نتیجة آن دو مقاله با عنوان « آموزش و پرورش در عصر هخامنشیان» و « آموزش و پرورش درعصر رسول­خدا (ص) و صحابه و تابعین» شد.

4- پژوهشگر و عضو پژوهشی پژوهشکدة سیره اهل­بیت زیر مجموعة پژوهشگاه فرهنگ و علوم اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی حوزة علمیة قم از سال 1380 تا 1382 به مدت دو سال و نیم.

5- طراحی مجموعه مقالات « نگاهی نو به جریان عاشورا» و مدیریت اجرای آن در پژوهشکدة یاد شده در سال امام حسین (ع).

6- عضو شورای علمی پژوهشکدة یاد شده از سال 1380 تا کنون.

7-عضو شورای علمی دانشنامة حج و حرمین شریفین از آغاز تاسیس آن و اکنون ادامه دارد. از آغاز سال 1387 به بعد.

8- عضو هیات علمی جامعه المصطفی العالمیه از 1381 به بعد و اکنون ادامه دارد. از سال 1379تا 1381 من در این مجموعه تدریس و مشاورة تحصیلی داشتم و بعد هیات علمی شدم.

9-عضو گروه علمی و آموزشی تاریخ اسلام مدرسة عالی امام خمینی (_{رحمه الله علیه}) از 1379 به بعد و اکنون ادامه دارد و عضو شورای علمی این گروه.

10- تدریس دروس مختلف تاریخ اسلام در دانشگاه­ها و مراکز علمی مختلف؛

1-10- دانشگاه آزاد رودهن ( 1375)، درس تاریخ اسلام عمومی. یک ترم 10 واحد.

    2-10- دانشگاه تهران

1-2-10- دانشکدة مدیریت ( 1379-1380)، درس تاریخ اسلام عمومی دو ترم. هر ترم 4 واحد، جمع 8 واحد.

2-2-10- دانشکدة زبان­های خارجی ( 1379-1380)، درس تاریخ اسلام عمومی دو ترم. هر ترم 4 واحد، جمع 8 واحد.

3-2-10- دانشکدة علوم اجتماعی( 1379-1380)، درس تاریخ اسلام عمومی دو ترم. هر ترم 4 واحد، جمع 8 واحد.

 4-2-10-دانشکدة الهیات و معارف اسلامی (1376)، درس تاریخ علوم (1) 2 واحد.

5-2-10- دانشکدة الهیات و معارف اسلامی( 1377)، درس تاریخ علوم (2) 2 واحد.

6-2-10- دانشکدة الهیات و معارف اسلامی(1377)، درس تاریخ تشیع 2 واحد.

3-10- مرکز تربیت محقق و نویسنده زیر مجموعة دفتر تبلیغات اسلامی، از 1375 تا 1378 و در سال­های 1381 تا کنون دروس مختلف تاریخ اسلام و تاریخ تشیع؛

 1-3-10- - مرکز تربیت محقق و نویسنده زیر مجموعة دفتر تبلیغات اسلامی، از 1375 تا 1378 تاریخ فکری و فرهنگی مسلمین 1 و 2 (4 ترم 8 واحد).

2-3-10- - مرکز تربیت محقق و نویسنده زیر مجموعة دفتر تبلیغات اسلامی، از 1375 تا 1378، تاریخ­نگاری در اسلام 2 واحد (4 ترم 8 واحد).

3-3-10- - مرکز تربیت محقق و نویسنده زیر مجموعة دفتر تبلیغات اسلامی، از 1375 تا 1378، درس تاریخ عرب جاهلی 2 واحد ( پنج ترم 10 واحد).

4-3-10- - مرکز تربیت محقق و نویسنده زیر مجموعة دفتر تبلیغات اسلامی، از 1375 تا 1378، تاریخ صدر اسلام 2 واحد (پنج ترم 10 واحد).

5-3-10- - مرکز تربیت محقق و نویسنده زیر مجموعة دفتر تبلیغات اسلامی، از 1375 تا 1378، تاریخ امام حسن (ع) و امام حسین(ع) 2 واحد (چهار ترم 8 واحد). و سپس در سال­های بعد دروس مختلف.

6-3-10- - مرکز تربیت محقق و نویسنده زیر مجموعة دفتر تبلیغات اسلامی، از 1375 تا 1378،تاریخ امام باقر (ع) و امام صادق (ع) 2 واحد (2 ترم 4 واحد).

7-3-10- - مرکز تربیت محقق و نویسنده زیر مجموعة دفتر تبلیغات اسلامی، از 1375 تا 1378، تاریخ خلفا 2 واحد ( پنج ترم 10 واحد).

مسؤلیت­ها و مدیریت­های علمی-اجرایی:

    1- مدیر واحد پژوهش معاونت فرهنگی دفتر تبلیغات اسلامی از سال آذر ماه 1374 تا تابستان 1376.

2- مدیر گروه سیره اهل بیت علیهم السلام به مدت حدود دو سال و نیم از بهمن 1380 تا پاییز 1382.

3- مدیر گروه تاریخ مرکز تربیت محقق و نویسنده. مرکز تخصصی تاریخ اسلام.

4- معاون پژوهش مدرسة عالی امام خمینی _ره­ از اسفند سال 1382 ش تا پایان 1388.

5- مدیر پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت علیهم السلام از 28/5/1388تا کنون (14 /12/1389 ) و ادامه دارد.

   آثار علمی و پژوهشی

الف- کتاب­ها

    1.   عباسیان از بعثت تا خلافت، بوستان کتاب ، چاپ اول1381 و چاپ دوم 1387.برگزیدة کتاب سال حوزه به عنوان رتبة سوم در سال 1382.

    2.   مجسمه سازی و نقاشی در تاریخ اسلام از صدر اسلام تا پایان قرن چهارم هجری. به سفارش معاونت فرهنگی هنری دفتر تبلیغات اسلامی. در دست انتشار.

ب- مقالات:

1-سیرة عملی امام باقر علیه السلام، فصلنامة فرهنگ کوثر، 1376 در دو شمارة پیاپی ؟.

2- امام صادق علیه السلام را بهتر بشناسیم، فصلنامة فرهنگ کوثر 1377  شمارة 28.

3- تعامل دین و هنر، هفته­نامة پگاه حوزه، 1380 ، شمارة 37 و معرفی و نقد آن در فصلنامه بازتاب اندیشه ( مرکز پژوهش­های اسلامی صدا و سیمای قم، شماره 23.

4- الرضا من آل محمد (ص)، فصلنامة تاریخ اسلام، دانشکاه باقر العلوم (ع)، 1380ش، شمارة ؟.

5- چگونگی ملقب شدن امام رضا (ع) به الرضا. نامة تاریخ پژوهان.شمارة 13. 1387ش.

6- روابط علویان و عباسیان، فصلنامة تاریخ در آینة پژوهش، موسسة آموزشی و پژوشی امام خمینی، 1380ش،  پیش شمارة یک.

7-ازدواج ام­کلثوم با عمر از نگاه فریقین، فصلنامة طلوع مهر، 1386ش، شمارة 23.

8- امام علی در آینة تاریخ، ماهنامة اشراق اندیشه، 1379ش، شمارة ؟.

9- امام حسین در آینة تاریخ، ماهنامة اشراق اندیشه، 1380ش، شمارة ؟.  ترجمه شده به اردو به همت خانم زهرا حیدری در سایت صادقین.

10- نقدی بر مقالة هنرهای تجسمی و تصویری، فصلنامة کاوشی نو در فقه اسلامی، 1376ش، شمارة  4 و 5.

11- زیان­کاران، مجموعه مقالات ره­توشة راهیان نور، 1381. ویژة محرم.

12- ابو الاشدین، دایره المعارف قرآن کریم.

13- اسماء بنت ابی­بکر دایره المعارف قرآن کریم.

14- ابن عبد یالیل، دایره المعارف قرآن کریم.

15- ازلام دایره المعارف قرآن کریم.

16. بنی عبد الدار دائره المعارف قرآن کریم

17. حکم بن ابی العاص دائره المعارف قرآن کریم

18. حدیث پشیمانی فصلنامه علوم حدیث )چاپ نشده)

 19- نسبت نسبی رسول­خدا (ص) با صحابه و دشمنان مشهور آن حضرت. ماهنامه آفاق.

20-حویطب بن عبد العزی. دائره المعارف قرآن کریم.

21- جبل­بن ابی قبیس.===================.

22- محسن بن علی.  فصلنامه طلوع مهر شماره 29 پاییز 1388 

  23- نشست علمی روابط نسبی اهل بیت با مخالفان با نقد حجه الاسلام و المسلمین نجم الدین طبسی.

24- نشست علمی شیعه و تمدن اسلامی. (شرکت در میز گرد)

25- نشست علمی نقش تاریخ در فهم حدیث و فقه. انجمن تاریخ پژوهان با نقد حجه الاسلام و المسلمین صرامی. ( سخنران اصلی نشست و شرکت در  میز گرد علمی)

26- نشست علمی نقش تاریخ در علوم حوزوی در مدرسه عالی فقه و معارف اسلامی ( شرکت در میز گرد علمی)

27. شرکت در میز گرد علمی علم حدیث در تمدن اسلامی در مدرسه عالی بنت الهدی.

28. نشست علمی چگونگی ملقب شدن امام رضا به الرضا در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی. زمستان 1389

29. نشست علمی قریش و غدیر در مجتمع آموزش عالی امام خمینی. زمستان 1390